Dziwne dźwięki przy torach?

Linie kolejowe, choć nie mają dużego wpływu na środowisko naturalne, to dla zwierząt mogą stanowić fizyczną barierę, a nawet być przyczyną ich śmierci. Pociągi nie wybierają ofiar, mogą to być zające, lisy, wilki, ale też większe ssaki, takie jak łosie. O ile kolizja szybko jadącego pociągu z małymi i średnimi ssakami nie stanowi zagrożenia dla pasażerów, to w przypadku gatunków chronionych ( np. wilk, ryś) może być znaczącą stratą dla populacji. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że wśród polskiej fauny zwiększa się populacja łosia, których waga może osiągać nawet  700kg. Zwierzę o takiej masie będącą ofiarą kolizji może być przyczyną wykolejenia się pociągu. Rozwiązaniem tego problemu jest polski wynalazek – system ostrzegania zwierząt poprzez urządzenie akustyczne UOZ-1, który w porównaniu do grodzenia siatką nie powoduje fragmentacji siedlisk. 

Głównymi powodami częstszego wychodzenia zwierząt na torowiska są:

- wędrówki zwierząt w poszukiwaniu pożywienia,
- poszukiwanie nowych terytoriów przez młode,
- walki terytorialne oraz gody,
- dostępność dobrego jakościowo pokarmu na nasłonecznionych nasypach kolejowych.  
 

 

Urządzenie UOZ-1 do odstraszania zwierząt 

      Przed przejazdem pociągu urządzenie te emituje sekwencje naturalnych sygnałów dźwiękowych, które wywołują u zwierząt odruch ucieczki. W sekwencji alarmującej zagrożenie wykorzystuje się naturalne dźwięki takie jak: ostrzegawczy krzyk sójki (reagująca krzykiem na zagrożenia, jednocześnie ostrzegając inne zwierzęta), kwik zarzynanej świni, szczekanie psów (jedno z głównych zagrożeń dla zwierząt polnych i leśnych), kniazienie zająca (dźwięki wydawane w momencie zagrożenia). Emisja sekwencji trwa od około 30s do 3min do momentu przejazdu pociągu. Zasięg jednego urządzenia wynosi 70 m. Urządzenia te współpracują z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym, stąd też wyliczają moment rozpoczęcia odstraszania. Skuteczną ochronę zapewnia montowanie urządzeń co 70 m naprzemiennie po obu stronach torowiska. Jak brzmią te dźwięki możecie przekonać się z przykładowego filmiku z YouTube:
   

      Skuteczność metody odstraszania zwierząt poprzez stosowanie urządzeń UOZ-1 została wstępnie potwierdzona badaniami. Warto zwrócić uwagę na to że, urządzenia te nie płoszą zwierząt trwale ani nie powodują fragmentacji siedlisk. Zastosowanie dźwięków alarmowych oraz możliwość zmiany sekwencji powoduje, że zwierzęta nie przyzwyczajają się do wykorzystywanych sygnałów. Należy jednak pamiętać, że jest to innowacyjne rozwiązanie, które nie jest jeszcze rozpowszechnione.

*Zdjęcia autorstwa: Macieja Grzywny i Mai Panfiluk. Dziękujemy :)

Źródła:
Stolarski, M., and J. Żyłkowska. "Ochrona zwierząt jako istotny element procesu inwestycyjnego podczas budowy i modernizacji linii kolejowych." Problemy Kolejnictwa 153 (2011): 159-175.
Stolarski, Marek, and Joanna Żyłkowska. "Aktywne metody ochrony zwierząt na liniach kolejowych." TTS Technika Transportu Szynowego 14 (2008): 62-65.
Babińska-Werka, Joanna, Paweł Nasiadka, and Michał Wasilewski. "Odstraszanie zwierząt za pomocą urządzeń UOZ-1." TTS Technika Transportu Szynowego 14 (2008): 57-61.
http://www.neel.com.pl/